Kampania multimedialna do realizacji w czasie ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa.
Co za dużo, to niezdrowo. Uzależnienia behawioralne
Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom postawiło przed samorządami nowe zalecenia, wśród nich to, że połączony program profilaktyczny ma obejmować zadania związane z uzależnieniami behawioralnymi.
Uzależnienia behawioralne to postępujący problem społeczny, jednak postrzegany jako mało niebezpieczny i wobec tego często bagatelizowany.
O ile uzależnienie od substancji jest traktowane jako choroba, którą należy leczyć, o tyle uzależnienie od czynności uważane jest za słabość, skłonność czy fanaberię. Właśnie to postrzeganie prowadzi do lekceważenia pierwszych objawów, pewnego przyzwolenia społecznego, a tym samym późnego zgłaszania się po pomoc.
Prowadzone badania nie wyjaśniają jednoznacznie mechanizmów odpowiedzialnych zarówno za uzależnienia od substancji psychoaktywnych, jak i za uzależnienia od wykonywanych czynności. Istnieją różne modele i teorie na ten temat. Istnieją również uwarunkowania biologiczne, które wpływają na to, że jedni ludzie mają większą skłonność do uzależniania się niż inni.
Profilaktyka w dziedzinie uzależnień behawioralnych to trudne zadanie, gdyż dotyczy aktywności, które wykonujemy na co dzień i które są w naszym życiu potrzebne – jak robienie zakupów, korzystanie z telefonu czy Internetu.
Zasadnicza forma tych aktywności jest jak najbardziej zdrowa i czasami wręcz niezbędna w wielu obszarach życia, bowiem niesie za sobą sporo korzyści.
Zmiana między użytkowaniem przystosowawczym a patologicznym jest ilościowa, czyli w pewnym momencie można przekroczyć granicę i stać się uzależnionym.
Zespół Przyjaznej Profilaktyki opracował materiały, które wpisują się w zalecenia Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom i przekazują rzetelne informacje na temat powstawania uzależnień, ich konsekwencji w życiu osobistym, rodzinnym i społecznym oraz możliwości uzyskania wsparcia.
„Co za dużo, to niezdrowo. Uzależnienia behawioralne” to ogólnospołeczna kampania profilaktyczna, której zadaniem jest promocja zdrowia i wzmacnianie umiejętności mających pozytywny wpływ na kompetencje psychospołeczne.
Skierowana jest do wszystkich osób, które w życiu osobistym, rodzinnym czy społecznym spotykają się z problemem uzależnień behawioralnych i ich konsekwencjami, oraz do wszystkich zainteresowanych tą tematyką.
Podstawowe cele akcji to:
-
popularyzowanie wiedzy dotyczącej problematyki uzależnień behawioralnych;
-
zwiększanie świadomości ryzyka związanego z możliwością uzależnienia się;
-
minimalizowanie czynników ryzyka oraz umacnianie czynników chroniących;
-
upowszechnianie informacji na temat możliwości pomocy i terapii;
-
kształtowanie postaw prozdrowotnych.
Bez moralizowania, pouczania i straszenia mówimy o tym, że można uzależnić się od Internetu, telefonu, zakupów, ćwiczeń fizycznych czy pracy.
Pokazujemy też związek między trudnymi sytuacjami życiowymi, potrzebą ucieczki od problemów a niebezpiecznym zaangażowaniem w czynności, które przynoszą ulgę i zmniejszają stres.
Podpowiadamy, co w naszym zachowaniu powinno zwrócić uwagę i zaniepokoić, czego na pewno nie wolno bagatelizować.
Uświadamiamy, że każdy nałóg to duży problem, bez względu na to, czy spędzamy całe dnie, grając w grę komputerową, upijając się czy nieustannie myśląc o zdrowym odżywianiu. Mówimy o trudnościach związanych z diagnozą i leczeniem, gdyż poruszamy się w temacie aktywności, które wykonujemy na co dzień i które są w naszym życiu potrzebne.
Wiele uwagi poświęcamy pokazaniu granicy, po przekroczeniu której potrafimy wydać na nałóg ostatnie pieniądze i tracimy nad sobą kontrolę. Bez względu na prośby i próby powstrzymania przez bliskie osoby – nie potrafimy odpuścić.
Podpowiadamy, co może pomóc w konkretnych sytuacjach, kiedy przyznajemy się przed sobą, że mamy problem z daną aktywnością.
W atrakcyjnej graficznie, sugestywnej formie uzmysławiamy, jaki wpływ na życie rodzinne mają uzależnienia behawioralne. Pokazujemy, jak stopniowo zaczynają narastać problemy, pojawiają się kłótnie, brak zrozumienia, ludzie oddalają się od siebie. Jeśli uczestniczą w tym dzieci, zagrożone jest ich poczucie bezpieczeństwa, a cała sytuacja ma ogromny wpływ na ich rozwój.
Nie pomijamy też tematu współuzależnienia osób, które starają się, by skutki uzależnienia w rodzinie były jak najmniej odczuwalne. Może to działać jak błędne koło, dając osobie uzależnionej przestrzeń do coraz większego nasilania się problemu.
Podpowiadamy, jak rozmawiać o uzależnieniu z bliskimi, zachęcamy do szczerych rozmów, dzięki którym osoba uzależniona otrzyma potrzebne wsparcie i odpowiednią dla siebie formę pomocy.
Podsuwamy też wskazówki, jak rozmawiać, kiedy podejrzewamy, że ktoś bliski lub ktoś z naszego otoczenia jest uzależniony.
Zachęcamy, by zgłosić się do specjalisty, i informujemy, że stworzone zostały różnorodne programy mające na celu pomoc i jak największą skuteczność.
Mówimy również o tym, jak chronić się przed uzależnieniem. Jak zwykle w naszych materiałach stawiamy na pielęgnację bliskich relacji jako jeden z najważniejszych czynników chroniących.
Zakres merytoryczny materiałów